Bạn đã bao giờ tự hỏi, hành trình xây dựng nông thôn mới ở vùng cao gặp phải những thử thách gì? Điều gì khiến tiêu chí về thu nhập trở thành rào cản lớn nhất đối với người dân nơi đây?
Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu thực trạng và những giải pháp then chốt nhằm nâng cao thu nhập, góp phần xây dựng nông thôn mới vùng cao một cách bền vững.
Hành Trình Gian Nan: Khi Niềm Vui Về Đích Nông Thôn Mới Không Hoàn Toàn
Vươn lên từ khó khăn, nhiều xã vùng cao đã thành công cán đích nông thôn mới, mang lại diện mạo mới cho quê hương. Tuy nhiên, niềm vui ấy chưa trọn vẹn khi tiêu chí về thu nhập trở thành “bài toán nan giải”.
Minh chứng rõ nét nhất chính là câu chuyện tại tỉnh Lào Cai:
Sau khi hoàn thành chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010 – 2020, nhiều địa phương đã gặp khó khăn trong việc duy trì các tiêu chí, đặc biệt là tiêu chí về thu nhập.
Điển hình như huyện Mường Khương, trong số 16 xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, nhiều xã có nguy cơ bị thu hồi quyết định công nhận do không giữ được các tiêu chí, trong đó có tiêu chí thu nhập.
Câu chuyện của xã Pha Long, huyện Mường Khương, là một ví dụ điển hình. Dù về đích nông thôn mới từ năm 2020, nhưng đến nay, thu nhập của người dân xã Pha Long đã giảm mạnh.
Năm 2023, thu nhập bình quân đầu người của xã chỉ đạt hơn 20 triệu đồng/người/năm, giảm hơn 16 triệu đồng so với năm 2020. Tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo của xã hiện vẫn ở mức cao (68%).
Đâu Là Nguyên Nhân Khiến Thu Nhập Trở Thành Nút Thắt?
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng khó duy trì thu nhập ở các xã nông thôn mới vùng cao, trong đó phải kể đến:
Đất sản xuất hạn chế: Người dân vùng cao chủ yếu sống dựa vào nông nghiệp, nhưng diện tích đất sản xuất hạn hẹp, manh mún, khó khăn cho việc áp dụng khoa học kỹ thuật, cơ giới hóa vào sản xuất.
Trình độ dân trí thấp: Việc tiếp cận thông tin, kiến thức mới về sản xuất, kinh doanh còn hạn chế khiến người dân khó tiếp cận các mô hình sản xuất hiệu quả.
Hạ tầng kỹ thuật chưa đồng bộ: Hệ thống giao thông, thủy lợi, điện lưới… ở nhiều vùng cao còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến năng suất, hiệu quả sản xuất nông nghiệp.
Thị trường tiêu thụ bấp bênh: Việc kết nối giữa sản xuất và tiêu thụ nông sản ở vùng cao còn yếu kém, nông sản làm ra thường bị thương lái ép giá, dẫn đến thu nhập của người dân không ổn định.
Biến đổi khí hậu tác động tiêu cực: Thiên tai, hạn hán, lũ lụt ngày càng diễn biến phức tạp, gây thiệt hại lớn đến sản xuất nông nghiệp, ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập của người dân.
Giải Lộ Lối Ra Cho Bài Toán Nâng Cao Thu Nhập
Để giải quyết bài toán khó về thu nhập, cần có sự chung tay vào cuộc của cả hệ thống chính trị, trong đó cần tập trung vào một số giải pháp trọng tâm sau:
1. Đa dạng hóa sinh kế, tạo thêm việc làm:
Khuyến khích phát triển các mô hình sản xuất nông nghiệp hiệu quả, ứng dụng công nghệ cao: Hỗ trợ người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu từng vùng, tập trung phát triển các sản phẩm chủ lực có lợi thế cạnh tranh.
Đẩy mạnh phát triển ngành nghề nông thôn: Tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi để phát triển kinh tế hộ gia đình. Đồng thời, tổ chức các lớp đào tạo nghề phù hợp với nhu cầu của thị trường lao động, giúp người dân có việc làm ổn định.
2. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực:
Đầu tư cho giáo dục đào tạo: Nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo nghề cho người dân, nhất là lao động trẻ, giúp họ có kiến thức, kỹ năng đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động.
Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền: Nâng cao nhận thức của người dân về xây dựng nông thôn mới, đặc biệt là vai trò của phát triển kinh tế – xã hội trong việc nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống.
3. Hoàn thiện kết cấu hạ tầng:
Ưu tiên đầu tư hoàn thiện hệ thống hạ tầng thiết yếu: Giao thông, thủy lợi, điện lưới… ở vùng cao, tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất, kinh doanh, kết nối thị trường tiêu thụ nông sản.
Ứng dụng công nghệ thông tin trong sản xuất nông nghiệp: Xây dựng hệ thống thông tin thị trường, kết nối cung – cầu nông sản, hỗ trợ người dân tiêu thụ nông sản hiệu quả.
4. Huy động nguồn lực xã hội:
Thu hút đầu tư từ các thành phần kinh tế: Vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, nhất là đầu tư vào các vùng khó khăn, góp phần tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho người dân.
Khuyến khích các doanh nghiệp liên kết với người dân: Xây dựng chuỗi giá trị sản xuất nông nghiệp bền vững, đảm bảo đầu ra ổn định cho nông sản, góp phần tăng thu nhập cho người dân.
5. Chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu:
Hỗ trợ người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi: Phù hợp với điều kiện biến đổi khí hậu, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất để giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra.
Đầu tư xây dựng các công trình phòng, chống thiên tai: Đảm bảo an toàn sản xuất, ổn định đời sống cho người dân.
Kết Luận: Hành Trình Vẫn Tiếp Diễn
Nâng cao thu nhập cho người dân vùng cao là một chặng đường dài, đòi hỏi sự quyết tâm, nỗ lực của cả hệ thống chính trị và sự chung tay vào cuộc của cộng đồng.
Tin rằng, với những giải pháp đồng bộ, phù hợp, bài toán về thu nhập sẽ được giải quyết, góp phần xây dựng nông thôn mới vùng cao ngày càng giàu đẹp, văn minh và bền vững.
Bạn đã sẵn sàng đồng hành cùng chúng tôi trên hành trình ý nghĩa này? Hãy chia sẻ suy nghĩ của bạn về vấn đề này!
(Bài viết sử dụng hình ảnh minh họa: Khó duy trì thu nhập tại các xã nông thôn mới vùng cao | Tin tức An Sinh, Xã hội chiều ngày 28/7.)
Người dân vùng cao thu hoạch nông sản
