Bạn có biết rằng, hàng năm, biết bao cổ vật Việt Nam đang “lưu lạc” ở nước ngoài? Vấn nạn “chảy máu” cổ vật đã và đang là nỗi trăn trở, nhức nhối của những người yêu văn hóa nước nhà. Vậy làm thế nào để bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc? Dự thảo Luật Di sản văn hóa (sửa đổi) được kỳ vọng sẽ là “lời giải” cho bài toán khó này.
Hồi Tương Lại Cuộc Tranh Luận Nảy Lửa Tại Quốc Hội
Trong phiên thảo luận về dự thảo Luật Di sản Văn hóa (sửa đổi) tại Quốc hội vừa qua, vấn đề bảo vệ, quản lý và phát huy giá trị di sản văn hóa đã trở thành tâm điểm chú ý, thu hút sự quan tâm đặc biệt của đông đảo đại biểu.
Một trong những nội dung “nóng” nhất được đưa ra mổ xẻ chính là việc khuyến khích các tổ chức, cá nhân đăng ký di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia. Động thái này được kỳ vọng sẽ tạo bước đột phá trong việc quản lý, nhận diện di vật, cổ vật, góp phần ngăn chặn hiệu quả nạn đánh cắp và buôn bán cổ vật trái phép – vấn nạn nhức nhối gây bức xúc trong dư luận thời gian qua.
Vẫn Còn Đó Những “Nút Thắt” Cần Được Tháo Gỡ
Mặc dù ghi nhận những điểm tiến bộ của dự thảo Luật, nhiều đại biểu cũng thẳng thắn chỉ ra những “nút thắt” cần được tháo gỡ.
Thứ nhất, dự thảo Luật cần làm rõ mối quan hệ ràng buộc giữa việc đăng ký di vật, cổ vật với quyền và trách nhiệm của người sở hữu. Việc minh bạch trách nhiệm sẽ tạo hành lang pháp lý vững chắc, khuyến khích người dân tham gia vào công tác bảo tồn di sản văn hóa.
Thứ hai, cần có những chính sách thiết thực, “cởi trói” hơn nữa để khuyến khích các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước tích cực tham gia vào công cuộc hồi hương cổ vật.
Theo nhiều đại biểu, việc miễn các loại thuế, phí liên quan cho các di vật, cổ vật được hồi hương về nước (không vì mục đích trao đổi, mua bán, kinh doanh kiếm lời) sẽ là động lực to lớn, thúc đẩy mạnh mẽ phong trào này.
Bảo Vệ, Quản Lý Sau Hồi Hương: Bài Toán Không Dễ!
Bên cạnh việc hồi hương, công tác bảo vệ, quản lý, bảo quản và trưng bày di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia sau khi đã trở về cũng là vấn đề được đặt ra.
Thực trạng hiện nay cho thấy, nhiều hiện vật sau khi được khai quật, thu thập chưa thực sự được bảo vệ, bảo quản và trưng bày một cách khoa học, bài bản, đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật trong môi trường phù hợp.
Vì vậy, nhiều ý kiến đề nghị dự thảo Luật cần quy định chặt chẽ, cụ thể hơn về điều kiện, trách nhiệm quản lý, bảo vệ, bảo quản và trưng bày di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia. Việc siết chặt quản lý, nâng cao trách nhiệm của các bên liên quan sẽ góp phần bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa một cách bền vững.
Giám Định Niên Đại Cổ Vật: Yêu Cầu Nâng Cao Chuyên Môn
Một vấn đề quan trọng khác cũng được các đại biểu Quốc hội đề cập đến, đó là yêu cầu chuyên môn của các tổ chức, cá nhân có nhiệm vụ giám định lịch sử, niên đại của các di vật, cổ vật.
Việc nâng cao năng lực chuyên môn, đầu tư trang thiết bị hiện đại, đồng bộ là yếu tố then chốt để đảm bảo tính chính xác, khách quan và khoa học trong công tác giám định.
Cần bổ sung chính sách khuyến khích hồi hương cổ vật
Kết Luận
Việc bổ sung chính sách khuyến khích hồi hương cổ vật trong Dự thảo Luật Di sản Văn hóa (sửa đổi) được kỳ vọng sẽ mở ra một chương mới cho công tác bảo tồn di sản văn hóa Việt Nam.
Tuy nhiên, để dự thảo Luật thực sự đi vào cuộc sống và phát huy hiệu quả, bên cạnh việc hoàn thiện khung pháp lý, cần có sự chung tay góp sức của toàn xã hội, từ cơ quan quản lý nhà nước đến các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước.
