Chắc hẳn bạn đã nghe nhiều đến các công nghệ blockchain và các loại tiền điện tử, phải không? Trong thế giới blockchain, có hai phương pháp chính giúp xác thực giao dịch: Chứng minh Công việc (Proof of Work – PoW) và Chứng minh Cổ phần (Proof of Stake – PoS). Nhưng điều gì làm cho PoS trở nên khác biệt và hấp dẫn? Hãy cùng Unilever.edu.vn khám phá điều này trong bài viết dưới đây!
1. Chứng minh Cổ phần (Proof of Stake) là gì?
Chứng minh Cổ phần (PoS) là một phương thức đồng thuận cho phép người tham gia kiếm phần thưởng khi xác thực các khối trên blockchain. Khác với PoW, nơi mà người khai thác cần phải sử dụng phần cứng khai thác tốn kém và tiêu tốn nhiều điện năng, PoS sử dụng một cách tiếp cận hoàn toàn khác. Trong PoS, mạng lưới sẽ chọn các cá nhân để xác thực các khối dựa trên số lượng đồng tiền mà họ sở hữu. Điều này có nghĩa là, càng nhiều đồng tiền mà bạn nắm giữ, bạn càng có khả năng cao được chọn để xác thực – và đó chính là lý do đặt tên cho nó là Chứng minh Cổ phần.
Chứng minh Cổ phần so với Chứng minh Công việc
2. Các Ưu Điểm của Chứng minh Cổ phần
Một trong những lợi thế lớn của PoS so với các giao thức blockchain khác, như PoW, bao gồm:
Hiệu quả phần cứng: Bất kỳ ai cũng có thể thiết lập một nút chuyên dụng trên máy tính hoặc máy chủ của riêng họ. Những nút này đại diện cho các cổ đông đã đầu tư tiền vào hệ thống bằng cách mua một số đồng tiền điện tử trước khi tham gia vào quá trình xác thực.
Khả năng mở rộng gia tăng: Vì việc xác thực có thể được thực hiện bởi bất kỳ ai có cổ phần trong mạng lưới, nên lượng tài nguyên tính toán cần thiết để vận hành mạng lưới giảm đi rất nhiều, giúp tăng tốc độ giao dịch.
Giảm tiêu thụ năng lượng: Một trong những chỉ trích lớn nhất đối với các giao thức dựa trên PoW là lượng năng lượng tiêu thụ khổng lồ mà chúng tạo ra. Ngược lại, PoS tiêu tốn ít năng lượng hơn vì không cần nhiều năng lực tính toán.
Cải thiện phân quyền: Bất kỳ ai có cổ phần đều có thể tham gia vào việc tạo và xác nhận khối, điều này dẫn đến một mạng lưới phân quyền hơn, một trong những mục tiêu chính của công nghệ blockchain.
3. Một số Nhược Điểm của Chứng minh Cổ phần
Mặc dù PoS mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng tồn tại một số nhược điểm đáng lưu ý:
Bảo mật thấp: Vì bất kỳ ai cũng có thể trở thành người xác thực chỉ bằng cách sở hữu đồng tiền, nên có ít rào cản để tham gia. Điều này làm cho mạng lưới dễ bị tấn công 51%.
Thiếu hiệu quả năng lượng: PoS không yêu cầu nhiều năng lượng như PoW, nhưng lại kém an toàn hơn do thiếu ràng buộc cho các hành động xấu.
Khuyến khích độc quyền: Những người nắm giữ nhiều đồng tiền có khả năng cản trở giao dịch và có thể lạm dụng quyền lực của họ.
Tính phức tạp trong thiết lập: Hệ thống PoS yêu cầu sự phối hợp lớn giữa tất cả các cổ đông, điều này đôi khi khó khăn và có thể dẫn đến chậm trễ trong hệ thống.
4. Cách thức hoạt động của Chứng minh Cổ phần
Trong hệ thống PoS, thay vì khai thác các token mới, người dùng có thể xác thực giao dịch để nhận phần thưởng. Số lượng phần thưởng tương ứng với số đồng tiền mà người dùng nắm giữ. Điều này có nghĩa là những người nắm giữ nhiều đồng tiền có động lực lớn hơn để xác thực giao dịch, vì họ sẽ kiếm được nhiều phần thưởng hơn.
4.1 Cách xác thực giao dịch trong Chứng minh Cổ phần
Với PoS, chủ sở hữu tiền điện tử xác thực giao dịch dựa trên số lượng đồng tiền mà họ đặt cược. Cổ phần của người xác thực cung cấp động lực kinh tế để họ xác thực các khối một cách trung thực. Mặc dù kỹ thuật viên có thể xác thực bất kỳ khối nào, nhưng họ có khả năng cao sẽ xác thực những khối trả nhiều tiền thưởng hơn.
4.2 Bản chất của động lực cho người khai thác
Một số yếu tố chính mang lại động lực cho người khai thác trong Chứng minh Cổ phần:
Phần thưởng khối: Người khai thác nhận được phần thưởng khi xác thực khối thành công.
Phí giao dịch: Ngoài phần thưởng khối, người khai thác còn nhận được phí từ mỗi giao dịch mà họ xác thực.
Bảo mật: Qua việc xác thực các khối và giao dịch, người khai thác giúp bảo vệ mạng lưới.
Danh tiếng: Những người khai thác xác thực giao dịch một cách nhất quán sẽ xây dựng được danh tiếng mạnh mẽ, thu hút nhiều người sử dụng dịch vụ của họ.
5. So sánh giữa Chứng minh Cổ phần và Chứng minh Công việc
5.1 Chi phí
Trong hệ thống PoW, các thợ mỏ cần tiêu tốn nhiều tài nguyên, cả tài chính và tính toán, để tham gia vào quá trình xác thực giao dịch mới. Điều này khiến việc thực hiện các cuộc tấn công 51% trở nên tốn kém và có nhiều rủi ro. Ngược lại, PoS chỉ yêu cầu những người muốn trở thành người xác thực cần đầu tư cổ phần của mình.
5.2 Kiểm soát giao dịch
Trong PoW, những người đóng góp nhiều sức mạnh hashing có quyền kiểm soát gần như hoàn toàn các giao dịch được đưa vào các khối mới. Tuy nhiên, trong PoS, các người tham gia được xác thực khối bằng cách đặt một lượng tiền điện tử làm tài sản thế chấp. Điều này giúp tạo động lực cho những người tham gia hành động vì lợi ích của toàn bộ mạng lưới.
5.3 Tài nguyên
Hệ thống PoW cần một thị trường cạnh tranh cho việc sản sinh và cải tiến phần cứng khai thác. Điều này dẫn đến sự lãng phí trong chi tiêu vào thiết bị quá chuyên dụng. Trong khi đó, mạng PoS không yêu cầu nguồn lực dư thừa như vậy, giúp hạn chế sự lãng phí năng lượng.
Chứng minh Cổ phần so với Chứng minh Công việc
6. An toàn trong Chứng minh Cổ phần
Điều này là một câu hỏi khó, với câu trả lời không rõ ràng. Một mặt, nhiều chuyên gia cho rằng các hệ thống PoS an toàn hơn PoW vì chúng loại bỏ được động lực cho thợ mỏ cố gắng chiếm giữ toàn bộ sức mạnh hashing của mạng lưới. Mặt khác, hệ thống PoS vẫn còn tương đối mới, điều này có thể dẫn đến những điểm yếu không thể lường trước.
Vì lý do này, cần phải thận trọng khi sử dụng bất kỳ hệ thống mới nào, bao gồm cả mạng PoS. Để bảo vệ bản thân, bạn nên sử dụng mật khẩu mạnh và giữ bí mật các khóa riêng tư và thông tin nhạy cảm khác.
7. Cách khai thác tiền điện tử bằng Chứng minh Cổ phần
Khai thác trong PoS thực sự khá đơn giản và có thể mang lại lợi nhuận nếu bạn biết cách. Để khai thác đồng tiền trong hệ thống PoS, bạn chỉ cần giữ những đồng tiền trong một ví hỗ trợ việc staking. Khi bạn stake đồng tiền, bạn thực tế đang giữ nó như tài sản thế chấp để bảo vệ mạng lưới.
Số lượng đồng tiền bạn stake càng nhiều, phần thưởng bạn nhận được sẽ càng cao. Staking cũng là một cách tuyệt vời để kiếm thu nhập thụ động từ tài sản tiền điện tử của bạn. Tuy nhiên, bạn cần hiểu rõ các rủi ro liên quan đến việc stake.
Kết luận
Hy vọng rằng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về Chứng minh Cổ phần (PoS) – một phương thức xác thực trong blockchain. Tóm lại, PoS là một cách để bảo vệ mạng lưới bằng cách yêu cầu người dùng đặt cược, hay còn gọi là đặt cọc, để xác thực giao dịch. Cổ phần càng lớn, người dùng có càng nhiều động lực để hành động trung thực. Mặc dù còn nhiều điều cần nghiên cứu và phát triển trong PoS, không thể phủ nhận rằng điều này có thể trở thành xu hướng chủ đạo trong tương lai của tiền điện tử.
