Bạn có bao giờ tự hỏi, điều gì khiến Hoa Kỳ, một quốc gia non trẻ, lại có thể vươn lên trở thành siêu cường số một thế giới? Liệu câu trả lời có nằm ở mạng lưới căn cứ quân sự dày đặc trải dài khắp địa cầu?
Bài viết này sẽ đưa bạn khám phá hành trình lịch sử đầy bí ẩn đằng sau sức mạnh quân sự đáng kinh ngạc của Hoa Kỳ, lý giải tại sao quốc gia này luôn duy trì một mạng lưới căn cứ quân sự rộng lớn như vậy.
Từ Những Tiền Đồn Đầu Tiên Đến Tham Vọng Toàn Cầu
Ngay từ những ngày đầu thành lập, Hoa Kỳ đã nhận thức rõ tầm quan trọng của việc bảo vệ lãnh thổ. Những tiền đồn quân sự đầu tiên được thiết lập như doanh trại Jefferson (1826), căn cứ hải quân ở Boston, Brooklyn và Philadelphia (thế kỷ 19) chính là minh chứng cho tầm nhìn chiến lược của quốc gia non trẻ này.
Sự mở rộng lãnh thổ về phía Tây, cuộc chiến tranh da đỏ, xung đột Mexico – Mỹ là những yếu tố then chốt thúc đẩy việc xây dựng các pháo đài kiên cố như Fort Sill (Oklahoma), Fort Sam Houston (Texas), Fort Riley (Kansas).
Tham vọng trở thành một đế quốc hải ngoại đã thôi thúc Hoa Kỳ tham gia vào cuộc chiến tranh Tây Ban Nha – Mỹ (1898). Chiến thắng vang dội đã mang lại cho Hoa Kỳ quyền kiểm soát Philippines, Puerto Rico, củng cố vị thế bá chủ của Mỹ trên trường quốc tế.
Hai Cuộc Đại Chiến Và Bước Ngoặt Lịch Sử
Thế chiến thứ nhất và thứ hai là bước ngoặt quan trọng, định hình vị thế siêu cường của Hoa Kỳ. Thỏa thuận đổi tàu khu trục lấy căn cứ với Anh (1940) là minh chứng rõ nét nhất cho tham vọng toàn cầu của quốc gia này.
Việc kiểm soát các căn cứ hải quân quan trọng tại Newfoundland, Bermuda, Guiana thuộc Anh và 5 hòn đảo chiến lược ở Caribe (Bahamas, Antigua, St. Lucia, Jamaica, Trinidad) đã giúp Hoa Kỳ mở rộng tầm ảnh hưởng, kiểm soát các tuyến đường biển huyết mạch.
Cùng với sự trỗi dậy của Liên Xô và nguy cơ bành trướng của chủ nghĩa cộng sản, Hoa Kỳ càng đẩy mạnh việc thiết lập căn cứ quân sự trên toàn cầu. Chiến tranh Lạnh là thời kỳ chứng kiến sự bùng nổ về số lượng căn cứ quân sự của Mỹ, đặc biệt là ở châu Âu và châu Á.
Dầu Mỏ Và Cuộc Chiến Vị Vịnh
Sự sụp đổ của Liên Xô không đồng nghĩa với việc Hoa Kỳ từ bỏ tham vọng bá chủ thế giới. Cuộc chiến tranh vùng Vịnh (1991) một lần nữa khẳng định vị thế “sen đầm quốc tế” của Hoa Kỳ. Việc bảo vệ nguồn cung dầu mỏ chiến lược ở Trung Đông là động lực chính thúc đẩy sự hiện diện quân sự của Mỹ tại khu vực này.
Okinawa – “Con Tin” Của Siêu Cường
Okinawa – Điểm nóng trong mối quan hệ Mỹ – Nhật
Okinawa – hòn đảo xinh đẹp của Nhật Bản lại là nơi tập trung đông quân đội Mỹ nhất. Sự hiện diện của các căn cứ quân sự Mỹ tại đây luôn là một vấn đề gây tranh cãi, đặc biệt là sau hàng loạt vụ bê bối về tấn công tình dục liên quan đến binh lính Mỹ.
Guantanamo – Vết Nhơ Lịch Sử
Căn cứ hải quân Guantanamo ở Cuba là một minh chứng rõ nét cho chính sách bành trướng và can thiệp của Hoa Kỳ. Việc thuê căn cứ này từ chính phủ bù nhìn Batista (1934) và duy trì sự hiện diện quân sự bất chấp sự phản đối của chính phủ Cuba là một hành động xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của quốc gia khác.
Diego Garcia – Nỗi Đau Của Người Chagos
Năm 1968, 2000 cư dân trên đảo Diego Garcia đã bị chính phủ Anh trục xuất để nhường chỗ cho căn cứ quân sự của Mỹ. Họ bị ép buộc phải rời bỏ quê hương mà không được đền bù thỏa đáng. Vụ việc này là một minh chứng cho sự tàn nhẫn của các cường quốc trong việc theo đuổi lợi ích chiến lược.
Từ 1600 Xuống 750: Liệu Mỹ Đang Rút Lui?
Mặc dù số lượng căn cứ quân sự đã giảm từ 1600 xuống còn 750 vào năm 2022, nhưng ảnh hưởng của Hoa Kỳ trên toàn cầu vẫn không hề suy giảm. Điều này cho thấy, Hoa Kỳ đang điều chỉnh chiến lược, tập trung vào chất lượng thay vì số lượng.
Dư Luận, Kinh Tế và Minh Bạch: Bài Toán Khó Cho Tương Lai
Ba yếu tố quan trọng sẽ quyết định tương lai của mạng lưới căn cứ quân sự Hoa Kỳ:
- Dư luận: Người dân Mỹ ngày càng lo ngại về chi phí khổng lồ cho quốc phòng và muốn chính phủ tập trung giải quyết các vấn đề nội bộ.
- Kinh tế: Việc duy trì một mạng lưới căn cứ quân sự rộng lớn là một gánh nặng tài chính khổng lồ.
- Minh bạch: Sự thiếu minh bạch về số lượng và hoạt động của các căn cứ quân sự khiến dư luận lo ngại.
Kết Luận
Mạng lưới căn cứ quân sự dày đặc là minh chứng rõ nét nhất cho tham vọng bá chủ toàn cầu của Hoa Kỳ. Tuy nhiên, trong bối cảnh thế giới ngày càng phức tạp, việc duy trì một mạng lưới như vậy đặt ra nhiều thách thức về tài chính, chính trị và đạo đức.
Liệu Hoa Kỳ có tiếp tục duy trì vị thế siêu cường quân sự? Câu trả lời phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhưng chắc chắn một điều, sức mạnh quân sự vẫn là một trong những công cụ quan trọng để Hoa Kỳ bảo vệ lợi ích quốc gia.
