Chắc hẳn trong thời đại công nghệ 4.0 ngày nay, thuật ngữ Automated Market Maker (AMM) đang trở nên quen thuộc với nhiều người, từ các nhà đầu tư đến những người mới chỉ bắt đầu tìm hiểu về thị trường cryptocurrency. Nhưng AMM thực sự là gì? Tại sao nó lại quan trọng trong việc giao dịch tài sản số? Hãy cùng Unilever.edu.vn khám phá sâu sắc hơn về khái niệm này cũng như cách thức hoạt động của nó trong môi trường tài chính hiện nay.
AMM Là Gì?
Automated Market Maker (AMM) là một chương trình máy tính hoạt động tự động, cung cấp thanh khoản cho thị trường bằng cách tự động mua và bán tài sản dựa vào các quy tắc đã được xác định trước. AMM sử dụng các thuật toán để thiết lập giá và thực hiện các giao dịch dựa trên cung và cầu của các tài sản mà nó giao dịch.
Tầm Quan Trọng Của AMM Trong Thị Trường Tài Chính
AMM đã tồn tại trong các thị trường tài chính truyền thống trong nhiều năm, nhưng chỉ gần đây nó mới được áp dụng vào thị trường cryptocurrency. Sự hấp dẫn của AMM đối với các sàn giao dịch và nhà giao dịch nằm ở khả năng loại bỏ nhu cầu về một sổ lệnh trung tâm (centralized order book). Điều này đồng nghĩa với việc không cần bên thứ ba để ghép nối người mua với người bán, giúp tiết kiệm chi phí và tăng hiệu quả giao dịch.
Các sàn giao dịch cryptocurrency như Uniswap, 1inch, và Pancakeswap đã chứng kiến sự tăng trưởng vượt bậc về khối lượng giao dịch và thanh khoản kể từ khi áp dụng AMM.
Cách Thức Hoạt Động Của AMM
AMM hoạt động dựa trên các thuật toán có khả năng tính toán giá cả và thực hiện giao dịch. Các thuật toán này xem xét cung và cầu của các tài sản trong thị trường, cũng như giá của các tài sản khác. Thông qua đó, AMM thiết lập giá cả hợp lý cho cả người mua và người bán.
Quy Trình Giao Dịch
Khi một người mua muốn mua một tài sản, họ sẽ gửi lệnh mua tới AMM. Ngược lại, khi người bán muốn bán một tài sản, họ sẽ gửi lệnh bán tương ứng. AMM sẽ tự động ghép cặp người mua với người bán và thực hiện giao dịch. AMM sẽ tính một khoản phí nhỏ cho việc cung cấp dịch vụ này.
Một điểm cần lưu ý là giá trị của các pool (bể thanh khoản) mà AMM quản lý luôn luôn được giữ ổn định. Khi một người mua hoặc bán, giá trị trong pool sẽ thay đổi, nhưng giá trị tổng thị trường lại không bị ảnh hưởng.
Công Thức Hoạt Động Của AMM
Mô hình AMM rất đơn giản. Có một giá trị không đổi liên quan đến hai token khác nhau trong một sàn giao dịch phi tập trung. Khi ai đó muốn mua hoặc bán một trong hai tài sản này, họ thực hiện giao dịch thông qua các pool mà AMM đang duy trì.
AMM So Với Sổ Lệnh (Order Book)
Trong thế giới giao dịch cryptocurrency, có hai loại sàn giao dịch phổ biến: sàn sử dụng sổ lệnh (order book) và sàn sử dụng AMM. Mỗi loại có những ưu điểm và nhược điểm riêng.
Sàn Giao Dịch Sử Dụng Sổ Lệnh: Đây là loại sàn giao dịch truyền thống, nơi người mua và người bán đưa ra đơn đặt hàng mà sau đó sẽ được sàn giao dịch khớp lại. Loại sàn này phù hợp với những trader có kinh nghiệm, khi họ có thể chỉ định giá mình muốn trả hoặc nhận.
Sàn Giao Dịch Sử Dụng AMM: AMM tự động khớp lệnh của người mua và người bán mà không cần phải tìm kiếm một đơn đặt hàng tương ứng. Điều này giúp đơn giản hóa quy trình giao dịch cho những người mới hoặc những ai chỉ muốn mua hoặc bán một loại cryptocurrency cụ thể.
Lợi Ích Của AMM
- Cung Cấp Thanh Khoản: AMMs giúp người giao dịch tìm được bên đối tác trong mọi giao dịch.
- Ổn Định Giá Cả: Chúng tự động mua và bán tài sản khi có biến động lớn về giá, từ đó giữ giá cả ổn định hơn.
Rủi Ro Của AMM
Tuy AMM có nhiều lợi ích, nhưng cũng không thiếu rủi ro. Một trong số đó là sự phụ thuộc vào các thuật toán, có thể xảy ra lỗi. Hơn nữa, các pool có thể bị tấn công, dẫn đến mất tài sản. Rủi ro thứ hai là “Impermanent Loss”, một loại tổn thất xảy ra khi giá trị tài sản giảm trong quá trình cung cấp thanh khoản.
Liquidity Pool Là Gì?
Liquidity Pool là một nhóm tài sản có thể được giao dịch nhanh chóng mà không ảnh hưởng lớn до giá của tài sản. Trong thế giới cryptocurrency, một pool thanh khoản thường được tạo ra từ các tài sản số khác nhau và được điều hành bởi một hoặc nhiều sàn giao dịch để phục vụ nhu cầu của người dùng.
Các Loại Liquidity Pool
- Fed Price Reserves: Dùng để duy trì giá trị của một đồng coin nhất định bằng cách sử dụng dự trữ trong pool.
- Automated Price Reserves: Chúng giữ coin trong dự trữ để đảm bảo giá trị của chúng không giảm về 0.
- Bridge Reserves: Duy trì tính thanh khoản cho các pool cầu nối, đảm bảo khả năng rút tiền và bảo vệ người dùng trong trường hợp biến động giá lớn.
Các Nền Tảng AMM Phổ Biến
- Uniswap: Đây là sàn giao dịch phi tập trung lớn nhất trên blockchain Ethereum, cho phép người dùng giao dịch mà không cần bên trung gian.
- Curve: Chuyên về việc trao đổi giữa các stablecoin, giảm phí giao dịch và trượt giá cho người dùng.
Kết Luận
Automated Market Makers (AMMs) đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì hoạt động của các sàn giao dịch phi tập trung. Chúng không chỉ giúp cung cấp thanh khoản mà còn tạo ra các cơ hội giao dịch cho những người dùng không có kinh nghiệm. Mặc dù có một số rủi ro cần xem xét, AMM vẫn hiện diện và phát triển mạnh mẽ trong bối cảnh thị trường cryptocurrency.
Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn cái nhìn sâu sắc về AMM và những chức năng của nó. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hay ý kiến nào, hãy để lại phản hồi bên dưới và đừng quên tham gia cùng Unilever.edu.vn để nhận thêm nhiều thông tin giá trị trong thế giới cryptocurrency.
